همه چیز در باره اعتصاب غذا.

بابی ساندر

همه بخوانیم مخصوصا آقایان و خانمهائی که روزی پنج وعده میخورند و می نوشند و دائم اطلاعیه میدهند و مصاحبه میکنند ودر باره اعتصاب غذا  بیانات میفرمایند بخوانند تا بدانند

شاه گفت: "او با نخوردن غذا و آب، مرگ را برگزیده است، که ممکن است سبب فضیحت من شود، چون رسمی است - رسمی دیرین و نابخردانه- که اگر به مردی ظلم شود یا خیال کند که به او ظلم شده، و بر درگاه خانه ظالم گرسنگی بکشد تا بمیرد، مردم تا ابد، بر آن درگاه فریادی سهمگین سرخواهند داد، حتی اگر آن درگاه، درگاه شاه باشد."

نمایشنامه درگاه شاه؛ اثر ویلیام باتلر ییتس

بدون آب و غذا، چقدر زنده می‌مانید؟ 

اعتصاب غذا به عنوان یک روش بیان خواسته ی بدون خشونت  به حالتی گفته می شود که فرد برای به دست آوردن خواسته خود یا رسیدگی به حقی که پایمال شده از خوردن و گاه آشامیدن پرهیز می کند. اعتصاب غذا می تواند به مرگ فرد منجر شود و بنابراین باید آخرین حربه ای باشد که فرد برای بیان نظرش یا به دست آوردن چیزی از آن استفاده می کند.

افراد چاق تنها تا زمانی زنده می‌مانند که ویتامین‌های ب محلول در آب، در بدنشان وجود داشته باشد،‌ چرا که این ویتامین‌ها برای مصرف چربی‌ها لازم هستند. بنابراین ممکن است کسی از گرسنگی بمیرد اما هنوز هم چاق باشد.
دانشمندان نشان داده‌اند که بدون آب یا ویتامین، ادامه زندگی فقط برای چند روز یا حداکثر 1 هفته امکان‌پذیر است. اما اگر آب و ویتامین کافی به بدن برسد، می توان تا 1 سال لب به غذا نزد و به زندگی ادامه داد.
فکر می‌کنید انسان بدون آب و غذا چه قدر دوام می‌آورد؟ از نظر تئوری، وقتی در نهایت تمام چربی، پروتئین و کربوهیدرات بدن مصرف شود، بدن بدون انرژی می‌ماند و از کار باز می‌ایستد.
اما بر اساس گزارش نیوساینتیست، دکتر جرمی پاول تاک که در سال 2003/ 1382 بعد از اقدام دیوید بلین به گرسنگی کشیدن در لندن، ‌به او غذا داد، ‌با این تئوری موافق نیست. وی می‌گوید: «‌شما خیلی قبل از آن می‌میرید! »
بلندترین زمان گرسنگی ثبت شده، مربوط به کیه‌ران دوهرتی ایرلندی است که در سال 1981/ 1360 دست به اعتصاب غذا زد و بعد از 73 روز مرد. اطلاعات موجود نشان می‌دهد که مردم با مصرف آب و ویتامین می‌توانند بیش از یک سال بدون خوردن غذا زنده بمانند. در واقع حدود سی سال پیش، این یکی از روش‌های متداول کم‌کردن وزن در بین افراد بود.
با ویتامین و بدون آب،‌ مدت زمان زنده ماندن به شدت کاهش پیدا می‌کند. انسان می‌تواند هفته‌ها بدون غذا زنده بماند، اما یک فرد تشنه تنها چند روز زنده می‌ماند که بستگی به میزان دفع آب از بدنش دارد. بدون آب، حجم خون در بدن و به دنبال آن فشار خون،‌ کاهش می‌یابد. خون غلیط‌تر و چسبناک‌تر می‌شود و در نتیجه گردش آن در بدن سخت‌تر می‌شود. بنابراین قلب بیشتر کار می‌کند تا این شرایط را جبران نماید. با این وصف،‌ حتی در هوای خنک هم بدون آب کم‌تر از یک هفته دوام خواهید آورد 

مهاتما گاندی

.

اعتصاب غذای خشک چیست
اعتصاب غذای خشک،نخورن آب وغذا و هیچ ماده دیگریست،در اعتصاب غذای تَر،شخص اعتصاب کننده غذا نمیخورد و آب و چای به همراه قند میخورد.در اعتصاب غذا چه به صورت تَر و چه به صورت خشک آسیب جدی به سیستمهای حیاتی بدن وارد میشود و روند زندگی و حیات را مختل میکند و اثرات منفی آن تا پایان عمر با شخص همراه خواهد بود.اینکه اعتصاب کننده چند روز دوام بیاورد و دچار عارضه ناگهانی نشود به غیر از اراده، بستگی به قدرت بدنی و توان فیزیکی وی دارد.رکورد اعتصاب غذای تر 96 روز است که توسط یک مبارز ایرلندی به ثبت رسیده است.در ایران نیز یک زندانی کرمانشاهی قبل از انقلاب به مدت 86 روز اعتصاب غذا نمود تا اینکه ساواک به درخواستهای وی گردن نهاد. بوده اند کسانی که در شرایط حاد مانند گیر افتادن در غار و یا در زیر آوار در زلزله، بیش از این، بدون آب و غذا زنده مانده اند و نجات یافته اند.

 
 اعتصاب غذا چه اثرات بهداشتی دارد؟

اثرات بهداشتی اعتصاب غذا به مدت اعتصاب غذا بستگی دارد. همچنین به اینکه به اصطلاح اعتصاب غذا خشک است یا تر. مراد از اعتصاب غذای خشک حالتی است

هدی صابر

که فرد از نوشیدن مایعات هم پرهیز می کند و در اعتصاب غذای تر غذا نمی خورد ولی از مصرف آّب پرهیز نمی کند.

باید توجه داشت که مرگ می تواند در هر لحظه از زمان اعتصاب غذا اتفاق بیفتد و این به میزان سلامت قبلی فرد و تطابق ارگان های بدن با وضعیت جدید ارتباط دارد. اما به طور کلی اثرات بهداشتی اعتصاب غذا به شرط اینکه فرد اعتصاب کننده دارای سلامتی نسبی باشد و به اعتصاب غذای تر (از نوشیدن آب خودداری نمی کند) پرداخته ،.به شرح زیر است.

هالوسیناسیون و آسیب به مغز بعداز ۳ هفته

صدمه به بافت عضلانی بعداز ۴ هفته

ضعف سیستم استخوان بندی بعداز ۴ هفته

احتمال آسیب دائمی به بخش هایی از مغز بعداز ۴ تا ۵ هفته

احتمال آسیب دائمی به ارگان های داخلی بعداز ۴ تا ۵ هفته

نارسایی ارگان های داخلی بعداز ۴ تا ۵ هفته

برای افرادی که سابقه عارضه های قلبی یا کلیوی ، دیابت و زخم معده یا اثنی عشر را دارند ، اعتصاب غذا می تواند اثرات وخیمی در پی داشته باشد.

در ادامه این نوشتار سعی میشود که عوارض روز به روز ادامه اعتصاب غذای تر را بررسی شود.

صدام خسین

عوارض روز به روز اعتصاب غذای تر

بدن انسان بدون غذا می تواند برای مدت کوتاه چند روزه به حیات خود ادامه دهد که طول این مدت برای اشخاص مختلف متفاوت است. وقتی غذا مصرف نشود، بدن برای تامین انرژی مورد نیاز از منابع خود استفاده می کند.

در ۴ تا ۸ ساعت اول اعتصاب غذا ، گلوکز (قند) موجود در جریان خون استفاده می شود. گلوکز تنها ماده غذایی است که بوسیله مغز و شبکیه استفاده می‌شود و بنابراین حفظ غلظت گلوکز خون ، بسیار ضروری است. پس از اینکه گلوکز موجود در خون تمام شد، منابع گلیکوژن (نشاسته) موجود در کبد و ماهیچه ها برای تولید گلوکز مورد استفاده قرار می گیرند(۱).

بعد از حدود ۳ روز نشاسته موجود نیز تمام می شود و بدن استفاده از منابع پروتئین ماهیچه ها (که ماهیچه های قلب را هم شامل می شود) می آغازد تا گلوکز بیشتری را تامین کند. به علاوه گسیختگی بافت های چربی آغاز می شود که تولید کننده اسید های چربی است که سوخت بسیاری از سلول های بدن محسوب می شوند. همچنین منابع جانیشین برای گلوکز مغز از این راه تامین می شود (۲).

 

از اعتصابیون کمپ لیبرتی

بعد از ۱۰ تا ۱۴ روز بدن به طور عمده برای تامین انرژی به منابع چربی تکیه می کند که باعث مصرف پروتئین های حیاتی می شود (۱). میزان چربی ذخیره شده در بدن شخص ، عامل اصلی تعیین کننده زمانی است که بدن می تواند اعتصاب غذا را تحمل کند. برای یک فرد عادی با وزن طبیعی ، منابع چربی امکان بقا بدون غذا را بین ۲ تا ۲٫۵ ماه تامین می کند. اما در مورد اعتصاب کنندگان در زندان به دلیل کاهش وزن ناشی از سو تغذیه در دوران زندان این زمان معمولا کوتاهتر است. برای مثال ۱۰ ایرلندی که در سال ۱۹۸۱ در اثر اعتصاب غذا در زندان جان باختند به طور متوسط ۶۱ روز قادر به ادامه حیات بدون غذا بودند. یکی از این زندانیان ۴۵ روز پس از اعتصاب غذا جان باخت و ۹ نفر دیگر بین ۵۷ تا ۷۳ روز پس از اعتصاب غذا جان باختند.
در مراحل اولیه اعتصاب غذا سرعت کاهش وزن در هر روز ۱ تا ۲ کیلوگرم است که ناشی از فقدان نمک و مایعات در بدن است. سرعت کاهش وزن به تدریج کاهش یافته و تا هفته سوم به طور متوسط به ۰٫۳ کیلوگرم در روز می رسد. در یک فرد سالم با وزن طبیعی مشکلات جدی جسمی زمانی آغاز می شود که ۱۸ درصد از وزن طبیعی بدن کاسته شده باشد که در بیشتر افراد ۲۵ تا ۳۰ روز پس از اعتصاب غذا اتفاق می افتد.  

 مشکلات جسمی

در طول اعتصاب غذا، اعتصاب کننده با مشکلات جسمی درگیر است. مشکل رایج احساس ضعف و گیجی به ویژه در حالت ایستاده می باشد که به دلیل افت فشار خون بروز می کند(۱).  همچنین حالت تهوع، سردرد، درد عضلات ، درد شکم، سستی، خستگی و فرسودگی سایر مشکلات جسمی برای اعتصاب کنندگان است (۳).

از اعتصابیون کمپ لیبرتی

کمبود آب بدن مشکلی است که به دلیل از دست دادن احساس گرسنگی و تشنگی، معمولا اعتصاب کنندگان با آن مواجه می شوند. نوشیدن مایعات کافی (حدود ۱٫۵ تا ۲ لیتر در روز که بسته به بدن شخص، میزان فعالیت و گرما متغیر است) در این دوران بسیار مهم است(۱).
سنگ کلیه، ناتوانی کلیه (که در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد) ، ورم (ناشی از جمع شدن آب زیر پوست به علت کاهش عملکرد کلیه) ، ضربان نامنظم قلب (۳) و بسیاری عوارض جسمی و روانی سلامت اعتصاب غذا کنندگان را در طول اعتصاب تهدید می کند.
اعتصاب غذای طولانی می تواند به آسیب های مغزی نیز منجر شود (۶).
به طور کلی وقتی بیش از ۳۰ درصد از وزن بدن در اثر اعتصاب غذا کاهش یابد، زندگی اعتصاب کننده با خطر جدی روبروست (۲).

جمع بندی

عوارض ناشی از اعتصاب غذا بر کسی پوشیده نبوده و نیست. گاهی در گذر زمان و با تکرار شرایط ، پرداختن هزینه و زمان برای رسیدن به یک خواسته جمعی از اولویت ما خارج می شود. رنج و خطری که ۱۲ زندانی مبارز میهن مان به جان خریده اند ، فراتر از یک اقدام نمادین و یک فعالیت جمعی روحیه بخش است.

منابع

Peel, M. (1997) Hunger Strikes: understanding the underlying physiology will help doctors provide proper advice. British Medical Journal 315 (7112), 829-830.

Crosby, S. S., Apovian, C. M., Grodin, M. A. (2007) Hunger strikes, force-feeding, and physicians’ responsibilities. JAMA 298 (5), 563-566.

Kerndt, P. R., Naughton, J. L., Driscoll, C. E. (1982) Fasting: the history, pathophysiology and complications. Western Journal of Medicine 137, 379-399.

Frommel, D., Gautier, M., Questiaux, E., Schwarzenberg, L. (1984) Voluntary total fasting: a challenge for the medical community. The Lancet 8392, 1451-1452.

Faintuch, J., Soriano, F. G., Ladeira, J. P., Janiszewski, M., Velasco, I. T., Gama-Rodrigues, J. J. (2001) Refeeding procedures after 43 days of total fasting. Nutrition 17, 100-104.

Sengupta, S. Turkish hunger strikers risk body and mind, The New York Times, Tuesday December 18, 2001 http://www.nytimes.com/2001/12/18/world/turkish-hunger-strikers-risk-body-and-mind.html last viewed at 4::00 PM 23/06/2011

اعتصاب غذا؛ رنج‌ها و گنج‌ها

پوستر فیلم هانگر ساخته استیو مک کوئین

http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/06/110621_l41_hunger_stirke_in_a_glance.shtml 

در سوم اوت ۲۰۱۰ خبرگزاری ها از مرگ فرانکلین بریتو، یک کشاورز ونزوئلایی در پی آخرین اعتصاب غذای خود خبر دادند. او به سیاست های ملی کردن زمین در دولت هوگو چاوز اعتراض کرده بود. این سیاست ها سبب شده بود آقای بریتو زمین خود را از دست بدهد.

خانواده او گفتند: "جسد فرانکلین بریتو نماد همه کسانی است که از گستاخی قدرتمندان ضربه می بینند و رنج می کشند."

مشهورترین اعتصاب کننده غذا در تاریخ، مهاتما گاندی در نامه به یکی از هوادارانش نوشت: "در شرایط مخصوص، پرهیز از خوردن غذا سلاحی است که خدا به ما داده تا در هنگام بی پناهی محض، به کار گیریم."

در سال ۲۰۰۶ اسناد طبقه بندی شده تازه ای از دولت بریتانیا نشان داد که وینستون چرچیل ترجیح می داده مهاتما گاندی در طول اعتصاب غذایش در سال ۱۹۴۲ در زندان بمیرد. با این حال، اعضای کابینه جنگ چرچیل موفق شدند متقاعدش کنند که این فاجعه خواهد شد.

مهاتما گاندی، در طول زندگی خود در دهه های ۱۹۲۰، ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ هفده بار دست به اعتصاب غذا زد. اغلب این اعتصاب ها اعتراض به قوانین بریتانیا و اعتصابش در سال ۱۹۴۸ اعتراض به خشونت ها میان هندویان و مسلمانان و با هدف متوقف کردن خشونت های مذهبی داخلی بود. او اعلام کرد تا توقف خشونت ها چیزی نخواهد خورد و موفق هم شد؛ او سرانجام وقتی اعتصاب غذای خود را شکست که شورشیان با چشم های اشکبار، کاردهای خود را پیش پای او به زمین گذاشتند.

از مخالفان کوبایی تا زندانیان ترکیه، اعتصاب غذا به پدیده ای هر روزه و جهانی تبدیل شده است که سرانجام آن گاه موفق، گاه ناموفق، گاه تراژیک و گاه ترکیبی از آنها بوده است.

در سال ۱۹۸۱، یک عضو ۲۷ ساله در ارتش سری جمهوریخواه ایرلند به نام بابی ساندز در زندان بلفاست دست به اعتصاب غذا زد. او به جرم حمل اسلحه زندانی بود و به رفتار با زندانیان اعتراض داشت. اعتصاب غذای او توجهات عمومی فراوانی را برانگیخت و در پی مرگ یک نماینده ایرلند، با رای مردم به نمایندگی ایرلند در پارلمان بریتانیا انتخاب شد. بریتانیا حاضر به پذیرش این رای نشد و به خواسته های ساندز و دیگر زندانیان ایرلندی تن نداد. بابی ساندز در پی تحمل ۶۶ روز گرسنگی درگذشت.

 ایران در اعتراض به سیاست های بریتانیا و بدرفتاری با زندانیانی که اعتصاب غذا کرده بودند، خیابان جنب سفارت بریتانیا در تهران را از "چرچیل" به "بابی ساندز" تغییر داد. با این حال، در زندانی در شمال همین شهر (اوین) اکبر محمدی، فعال دانشجویی که در ارتباط با اعتراضات دانشجویی سال ۷۸ دستگیر شده بود، در سال ۸۵ در پی اعتصاب غذا در گذشت.

اعتصاب غذای زندانیان سیاسی در ایران در اعتراض به مرگ هدی صابر و هاله سحابی صورت گرفته است

در خرداد امسال نیز هدی صابر، که در زندان اوین در اعتراض به مرگ هاله سحابی، فرزند عزت الله سحابی دست به اعتصاب غذا زده بود، پس از انتقال به بیمارستان جان سپرد.

از ۲۸ خرداد 2011، ۱۲ زندانی‌ سیاسی در زندان اوین در اعتراض به مرگ هاله سحابی در مراسم ترحیم پدرش و هم‌چنین مرگ هدی صابر از فعالان ملی‌-مذهبی در زندان اوین دست به اعتصاب غذا زده‌اند.

خبرهای تازه حاکی از این است که کسان دیگری در زندان های اوین و رجایی شهر و تبریز به این اعتصاب کنندگان پیوسته بودند.

زندان های ایران، پیش از این نیز اعتصاب غذای زندانیان زیادی را به خود دیده است: محسن سازگارا، اکبر گنجی، عیسی سحرخیز، نسرین ستوده، رکسانا صابری، و دو کوهنورد آمریکایی که به جرم جاسوسی در ایران زندانی اند، از جمله این افراد بوده اند.

کامیابی ها

شارمان امپت راسل نویسنده کتاب گرسنگی: تاریخ غیرطبیعی نوشت:" افراد بی قدرت، ضعیف و کسانی که اختیار از آنها سلب شده، جز تن نحیف خود چه چیزی می توانند به جهان بدهند؟"

طرفداران اعتصاب غذا می گویند در زمانی که هیچ راه دیگری نیست، اعتصاب غذا به عنوان ابزاری برای مقاومت در برابر ناعدالتی به کار می رود. تاثیر و قدرت اعتصاب غذا در آمادگی اعتصاب کننده برای مرگ خودخواسته نهفته است.

سال ها پیش از بابی ساندز، در ۱۹۱۷، توماس اش، رهبر قیام ایستر (قیام عید پاک) در زندان شهر دوبلین در پی اعتصاب غذا درگذشت.

اما سه سال پس از آن، ۸۹ اعتصاب کننده غذا در کمتر از سه هفته بی غذایی آزاد شدند؛ زندانبانان بریتانیایی آنها می خواستند تا می شود، شهید سیاسی بیشتری درست نکنند.

"در ۱۹۱۷، توماس اش، رهبر قیام ایستر (قیام عید پاک) در زندان شهر دوبلین در پی اعتصاب غذا درگذشت. سه سال بعد، ۸۹ اعتصاب کننده غذا در کمتر از سه هفته بی غذایی آزاد شدند؛ زندانبانان بریتانیایی آنها می خواستند تا می شود، شهید سیاسی بیشتری درست نکنند"

در نخستین ساعات روز هفدهم دسامبر ۲۰۰۹ امینه حیدر، زنی از اهالی صحرای غربی و نامزد جایزه صلح نوبل که ۳۲ روز در اعتصاب غذا به سر می برد، در پی دردهای مکرر معده به بیمارستان فرستاده شد. پزشکان پس از معاینه این زن ۴۲ ساله، هشدار دادند که حتی در صورت پایان دادن به اعتصاب غذا، مرگ او محتمل است.

اما این زن فعال حقوق بشر که به گاندی آفریقا مشهور بود، حاضر نبود جز در صورت عملی شدن درخواستش به اعتصاب غذا پایان بدهد؛ او می خواست اجازه یابد به کشورش، صحرای غربی، بازگردد.

امینه حیدر اعتصاب خود را از ترمینال فرودگاه لانزاروت شروع کرده بود. ماموران دولتی مراکش به او اجازه نداده بودند که به دیدن دو فرزندش برود که در شهر العیون در صحرای غربی زندگی می‌کردند. صحرای غربی در تصرف مراکش بود و امینه حیدر حاضر نشده بود در پرسشنامه ای بنویسد که تبعه مراکش است.

در همان روز که خانم حیدر بستری شد، خبر رسید که مراکشی ها حاضر شده اند درخواست او را بپذیرند و اجازه دهند به کشورش بازگردد.

قرون وسطی و روم باستان

بسیاری گمان می کنند اعتصاب غذا پدیده ای نو و قرن بیستمی است و در جریان جنبش های استقلال طلبانه ایرلند و هند و ماجرای حق رای زنان در بریتانیا ابداع شده است. اما این عمل ریشه در تاریخ دارد و در قرون وسطا در ایرلند، هند باستان و روم باستان سابقه داشته است.

حتی تیبریوس جوان هم دست به اعتصاب غذا زد تا پدرش ژولیوس سزار به او اجازه سفر به رودز را بدهد. او فقط چهار روز غذا نخورد ولی در سال ۲۵ بعد از میلاد، مردی رومی به نام کرموتیوس کوردوس، در اعتراض به محدودیت آزادی بیان، آن قدر غذا نخورد تا مرد.

در قرون وسطا در ایرلند، رسم بر این بود که مردم جلوی در خانه کسی که در حق آنها بی عدالتی یا ظلم روا داشته بودند، می نشستند و غذا نمی خوردند. اگر اعتصاب کننده غذا می مرد، خون او بر گردن صاحب خانه بود و ممکن بود خانواده متوفی به خونخواهی بر بیایند.

دیوید برسفورد، در کتاب ده مرد مرده می نویسد: "در ایرلند حتی کشیشان و بر اساس برخی حکایت ها و افسانه ها سنت پاتریک قدیس هم دست به اعتصاب غذا زده اند." بر اساس افسانه ها، سنت پاتریک در اعتراض به خدا، چهل و پنج روز لب به غذا نزد تا سرانجام خدا کوتاه آمد".

در هند باستان معترضان بیرون درگاه خانه کسانی که فکر می کردند علیه آنها مرتکب کوتاهی یا خطایی شده اند (اغلب بدهکاران) می نشستند و لب به غذا نمی زدند. این رسم در هند به دست کم ۴۰۰ تا ۷۵۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد، و در حماسه سانسکریت رامایانا نیز از آن یاد شده است. این رسم در سال ۱۸۶۱ میلادی ممنوع شد.

اعتصاب غذا چیست

در تعریف اعتصاب غذا گفته اند: "اعتصاب غذا امتناع داوطلبانه از خوردن غذا و/یا مایعات است."

طول اعتصاب غذا بستگی به میزان چربی بدن شخص، میزان سلامتی او و استراتژی اش دارد. اگر اعتصاب کننده از خوردن آب امتناع کند، بیش از یک هفته زنده نخواهد ماند. اگر مایعات، شکر و/یا نمک هم بخورد، مدت بسیار بیشتری می تواند زنده بماند.

بابی ساندز، جوان سالم ۲۷ ساله، ۶۶ روز دوام آورد و گاندی، در دهه ۷۰ زندگی اش و تقریبا بدون هیچ چربی در بدن، به مدت ۲۱ روز از خوردن پرهیز کرد. طولانی ترین اعتصاب غذا با آب و شکر ۹۴ روز بود که یکی از اهالی جمهوری ایرلند در دهه ۱۹۲۰ به آن دست زد و سرانجام درگذشت. اگر اعتصاب کننده جز شکر و نمک، ویتامین هم مصرف کند - مثل برخی از اعتصاب کنندگان اخیر در ترکیه - مرگ دردناک او تا ۳۰۰ روز به طول خواهد انجامید.

فیلم گرسنگی، ساخته استیو مک کویین در سال ۲۰۰۸ درباره اعتصاب غذای زندان "میز" (Maze) ایرلند نشان می دهد که گرسنگی کشیدن تا مرگ چقدر ترسناک و دردناک است. در این فرایند، بدن در واقع "خود" را مصرف می کند. پس از حدود سه روز، کبد شروع به شکستن چربی های بدن می کند. بدن برای جبران این واکنش، متابولیسم خود را کند می کند ولی پس از حدود سه هفته ناگزیر می شود ماهیچه ها و اندام های حیاتی خود را برای کسب انرژی بکاود و مصرف کند.

پوست بدن مومی شکل می شود، بدن از خود بویی ترش متصاعد می کند و نفس بوی شیرینی همچون بوی گلابی می گیرد.

مرگ شخص در پی بی آبی، تحلیل بدن و از کار افتادن دردناک اندام های درونی، و بیش از هر چیز کلیه ها و کبد فرا می رسد.

غذا خوراندن به زور

از سال ۱۹۰۵ تا آغاز جنگ جهانی اول حدود ۱۰۰۰ طرفدار حق رای زنان در بریتانیا به زندان افتادند. در ۱۹۰۹، ماریون دانلوپ یکی از فعالان حقوق زنان، که در زندان دست به اعتصاب غذا زده بود، سه روز و نیم پس از آغاز اعتصابش آزاد شد.

"بسیاری گمان می کنند اعتصاب غذا پدیده ای نو و قرن بیستمی است و در جریان جنبش های استقلال طلبانه ایرلند و هند و ماجرای حق رای زنان در بریتانیا ابداع شده است. اما این عمل ریشه در تاریخ دارد و در قرون وسطا در ایرلند، هند باستان و روم باستان سابقه داشته است."

باقی زندانیان از این پیروزی انگیزه گرفتند و دست به اعتصاب غذا زدند اما مقامات از ترس از دست دادن کنترل زندان، دست به اقدام تازه ای زدند: آنها به طرزی وحشیانه، به زور به زندانیان غذا خوراندند.

آنها لوله ای از بینی یا از حلق تا معده زندانی فرو می کردند و به این وسیله به او مایعات می خوراندند. در موارد تغذیه از راه حلق، یک حلقه فولادی در دهان گذاشته می شد که تا جایی که می شد دهان را باز می کرد. اگر لوله به اشتباه به نای می رفت، زندانی خفه می شد. امیلین پانکهورست، رهبر جنبش زنان در بریتانیا، در زندگینامه خود از ترس و وحشتی می نویسد که هنگام غذاخوراندن به اعتصاب کنندگان، زندان را فرا می گرفت.

جون پرویس، استاد جامعه شناسی دانشگاه پورتسموت در مقاله ای درباره این اعتصاب کنندگان نوشته زنانی که ضعفشان بیش از آن بود که بتوان از راه بینی یا دهان به آنها غذا خورانده شود، از جمله فنی پارکر، "از طریق روده یا واژن و اغلب با لوله های مصرف شده و آلوده تغذیه می شدند."

در سال ۲۰۰۶ سازمان ملل متحد اقدام ارتش آمریکا برای به زور غذا خوراندن به زندانیان گوانتانامو را محکوم کرد. بر اساس گزارش ها، زندانبان ها دست و پای زندانی را با تسمه می بستند و با فروبردن لوله هایی از بینی آنها تا شکمشان، به آنها غذا می خوراندند.

اعتصاب صدام

اعتصاب غذا همواره با همدردی جمعی و گرفتن امتیاز همراه نیست. در سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ صدام حسین در طول برگزاری دادگاهش به اتهام ارتکاب جنایات جنگی، سه بار دست به اعتصاب غذا زد.

او اعتراض داشت که دادگاه وجاهت قانونی ندارد و نتوانسته امنیت کافی را برای وکلای مدافعش تامین کند (سه تن از وکلای او در طول این دادگاه کشته شده بودند.)

حاصل این اعتصاب ها فرورفتن لوله های غذا از بینی تا شکمش بود و تمسخرهای گاه به گاه رسانه ها. یکی از تیترهای خبری فاکس نیوز این بود: "صدام بعد از یک نوبت غذا نخوردن، اعتصاب غذای خود را شکست."

اعتصاب های طولانی

اعتصاب غذا در قدیم اغلب شامل تعداد کمی از افراد و برای مدتی کوتاه بوده است. اما اخیرا تاکتیک های تازه ای دیده می شود که در آنها گروه های بزرگ تر به مدت بیشتری دست به اعتصاب غذا می زنند.

طولانی ترین و مرگبارترین اعتصاب غذا درست یک دهه قبل تر اتفاق افتاد. در ترکیه در سال ۲۰۰۰، زندانیان سیاسی در سراسر کشور به مدت حدودا دو سال دست به اعتصاب غذا زدند و به مرگ ۱۰۰ نفر و حدود ۴۰۰ بیماری لاعلاج منجر شد.

آنها که انگیزه خود را از اعتصاب کنندگان زندان میز ایرلند گرفته بودند، همچون آنها به صورت چرخشی اعتصاب کردند. قدرت اعتصاب چرخشی در تعداد فراوان شرکت کننده هاست، هر کس پس از یک دوره اعتصاب غذا، جای خود را به نفر بعدی می دهد.

در کوبا دو اعتصاب غذای شاخص در مطبوعات به ثبت رسیده است. گیلرمو فاریناس، یکی از مخالفان برجسته دولت کاسترو اعتصاب غذای ۱۳۴ روزه خود را تنها زمانی شکست که دولت شروع به آزادکردن زندانیان سیاسی کرد. او در ۲۲ اعتصاب غذا شرکت داشت از جمله یک اعتصاب هفت ماهه در بخشی از مبارزات مخالفان برای داشتن اینترنت آزاد.

عصر جدید

نمونه های موفق اعتصاب غذا مثل گاندی و ساندز و طرفداران حق رای زنان همگی جز در "قدرت فراوان اراده" و "باور تزلزل ناپذیر"، وجه اشتراک دیگری هم دارند: "توفیق در جلب توجه عمومی."

بدون تبلیغات و خبررسانی، اعتصاب کننده موفق به جلب توجه یا همدردی عمومی نخواهد شد و توفیق چندانی نخواهد یافت.

"نمونه های موفق اعتصاب غذا مثل گاندی و ساندز و طرفداران حق رای زنان همگی جز در "قدرت فراوان اراده" و "باور تزلزل ناپذیر"، وجه اشتراک دیگری هم دارند: "توفیق در جلب توجه عمومی""

دستیابی امینه حیدر به هدفش نشان داد که با کمک فعالان حقوق بشر و حضور دائمی خبر اعتصاب غذا در رسانه ها، دستیابی به هدف ممکن است. صفحه های اول روزنامه های اسپانیایی، هفته ها به خبر امینه حیدر اختصاص داشت و اعتصاب غذای او از پوشش خبری جهانی خوبی برخوردار بود.

فعالان و سازمان های مدنی به حمایت از او حرف زدند و سازمان هایی نظیر عفو بین الملل درخواست رسیدگی فوری دادند. شبکه های اجتماعی آنلاین هم نقش مهمی در افزایش آگاهی و جمع کردن مردم داشتند. سازمان بین المللی آواز (Avaaz) در حمایت از او در عرض یک هفته ۴۰ هزار امضا جمع کرد.

رسیدن خبر از اعتصاب غذا در زندان، به خصوص در سرزمین های دورافتاده یا در کشورهایی با حکومت های سرکوبگر، اغلب سخت و گاه ناممکن است.

عصر اینترنت فرصت های بسیاری را برای افزایش آگاهی و حمایت مردمی در باب اعتصاب غذا فراهم کرده است.

خبررسانی از کنترل حکومت ها و دولت ها خارج می شود و جلب توجه و حمایت همگانی از طریق این شبکه ها سریع تر و گسترده تر از پیش صورت می گیرد.

اعتصاب های غذای دسته جمعی تعدادی از زندانیان سیاسی در ایران که به اعتراض به مرگ هاله سحابی و هدی صابر صورت گرفته و هنوز ادامه دارد، از نمونه هایی است که نقش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در آن بارز به نظر می رسد.

"اعتصابات غذای دسته جمعی تعدادی از زندانیان سیاسی در ایران که به اعتراض به مرگ هاله سحابی و هدی صابر صورت گرفته و هنوز ادامه دارد، از نمونه هایی است که نقش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در آن بارز به نظر می رسد. "

خبر اعتصاب غذای این زندانیان در شبکه های مجازی و سایت های اینترنتی در داخل و خارج از ایران به سرعت پخش شد، واکنش های متفاوتی را به دنبال داشت و حتی پیشنهاد شده که در حمایت از این اعتصاب، پیام های صوتی و تصویری خطاب به این زندانیان ساخته شود.

تاکنون چندین فعال ایرانی و غیرایرانی و یک گروه موسیقی ایرانی در خارج از کشور، در حمایت از این اعتصاب ها اقدام به ساخت پیام های صوتی - تصویری و کلیپ کرده اند.

قدرت اعتصاب غذا

به عقیده برخی کارشناسان،‌ با وجود نقش مثبت اینترنت و شبکه های مجازی در جلب حمایت اجتماعی، گاه این خطر نیز وجود دارد که با "عادی" شدن موضوع اعتصاب غذا در فضای مجازی، آن را در سطح افکار عمومی به امر پیش پا افتاده ای تنزل بدهد.

به گفته این کارشناسان، اگر اعتصاب های غذا تکرار شود ولی صاحبان قدرت تحت فشار قرار نگیرند و ناچار به عقب نشینی نشوند، تاثیر این شکل مدنی اعتراضی کم خواهد شد.

طرفداران اعتصاب غذا می گویند فردی که دست به اعتصاب غذا زده با گرسنگی دادن به خود، "مرگ" و "رنج" را که امری بسیار شخصی است، همگانی می کند و رنج او منبع انرژی برای حمایت کنندگان و ناظران می شود.

به گفته آنها فرد اعتصاب کننده، که اغلب صدایش به جایی نمی رسد، با بر سر دست گرفتن جان خود، قادر می شود پیامی را برساند و بر صاحبان قدرت، اثر بگذارد.

توماس اش، رهبر قیام ایستر، مدتی کوتاه پیش از مرگ خود گفت: "پیروزی از آن کسانی نیست که بیشتر از همه، آدم می کشند، بلکه از آن کسانی است که بیش از همه رنج می کشند."

با این همه به نظر می رسد در تاریخ مواردی هم به چشم می خورد که رنج ها لزوما با پیروزی قرین نشده اند